marjolein hillege

HET GROENE MAATPAK

landschapsontwerp SBB

De urgentie om de landbouwgronden in Nederland drastisch te reorganiseren werd haarscherp na de tweede wereldoorlog. Het merendeel van de landbouwgronden is sindsdien ruilverkaveld. Natuurbeschermer en ontwerper Roelof Jan Benthem wist in deze ingrijpende herinrichtingsplannen het belang de landschappelijke kwaliteiten van het oorspronkelijk maar ook het te ontwikkelen landschap overtuigend in beeld te brengen. Zijn werk en passie hiervoor leidde tot een de aanstelling van een grote groep ontwerpers, (uiteindelijk allen werkzaam bij Staatsbosbeheer) die vorm gaven aan het landschap van de ruilverkavelingen.

De miljoenen bomen, struiken en houtwallen die in de wederopbouwperiode zijn aangeplant zijn nu groot en beeldbepalend. Landschapsarchitect Henk van Blerck doet al jaren onderzoek naar hoe de ontwerp principes van toen nu in het veld beleefbaar zijn.  Hij promoveert momenteel op dit onderzoek bij de universiteit Groningen.  Henk ziet tijdens zijn uitgebreide veldwerk vele kwaliteiten maar ook een teloorgang van het heldere systeem van de beplanting-structuren in het landelijk gebied.  Vaak is het ontbreken van kennis over dit ontwerp systeem bij de beheerders en ontwerpers van deze beplantingen oorzaak van deze achteruitgang.

Staatsbosbeheer en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed hechten veel waarde aan het behoud en de ontwikkelingen van de ruimtelijke kwaliteit van de beplantingen van de ruilverkavelings-gebieden en daarmee aan het belang van het delen van kennis.

In opdracht van beiden hebben we daarom in het voorjaar van 2017 een film gemaakt over de beplantingen van de ruilverkavelingen.  De film begint met een korte introductie over de historie van het ontwerp en een impressie van die landschapsplannen terplekke.  Op het zand in Drenthe bij Elp, in het zeekleilandschap in Groningen in Bellingwolde en tenslotte in het rivierenlandschap in Zuid Holland in de Tielerwaard. 

De film is  21 juni vertoond op het symposium Maakbaar Landschap in Amersfoort en wordt nu ingezet bij diverse presentaties van SBB, de RCE en Henk van Blerck zelf.

 

 

locatie | Elp, Bellingwolde, Tielerwaard
samen met | Henk van Blerck, Hanneke Baltjens, Teejo Renaud en Stefan van Jolen
in opdracht van | Staatsbosbeheer en Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed
periode | maart – juni 2016

 

 

Het Groene Maatpak