Zacht groen kleurden de in de herfst met graan ingezaaide terrassen toen we begin januari met het vallen van de avond de vallei betraden. Alsof een tere nieuwe laag aan het land is toegevoegd. Ook op de rillen Oost komt het graan goed op, als punkpruiken in het hooi. De watergeulen die door de regen van afgelopen weken zijn ontstaan, contrasteren mooi met de strakke graanbanen. Die geulen gaan we snel indammen, we willen het water en ook de grond niet kwijt.

Vanuit Nederland hebben we zo’n duizend bomen en struiken online besteld bij Soydecampo en Vivero arnal – de eerste is gevestigd nabij Granada, de tweede in Cariñera onder Zaragoza. Allebei prima bedrijven met betrokken en aardige mensen. Het stevig en goed geworteld plantmateriaal werd goed verpakt en volgens planning geleverd. Bij Soy de Campo hebben we vooral zaailingen in trays (bandeja’s) besteld en bij Arnal merendeels fruitbomen met naakte wortels (raíz desnuda). We hebben zoveel mogelijk de soorten uit de Syntropic Agroforestry lijst van Jesper Feenstra gekozen. Aangevuld met soorten die enige kans van slagen hebben. De superlieve ouders van Alberto hebben de planten van de transporteurs in hun garage in Maella opgevangen en wij hebben ze vervolgens naar de vallei vervoerd .

Zowel het wortelgoed als de zaailingen zijn voor het planten gedoopt in een mengsel van mycorrhiza en hydrokorrels. De mycorrhiza schimmels gaan een symbiose aan met de wortels waardoor de wortelgroei wordt gestimuleerd en de hydrokorrels houden langer water vast. Volgens methode Muts hebben we in alle plantgaten ook nog een flinke hand compost gestrooid.
Op de tekening hieronder duiden de rondjes de locatie van de nieuwe bomen aan. In de lijst daar weer onder zijn per plek de soorten opgesomd. Achter iedere keuze zit een gedachte:
De bomen rondom het huis bloeien met kleur en hebben een meer gecultiveerd karakter. In de doorgaande vallei zijn diverse soorten fruitbomen geplant in de taluds tussen de terrassen met olijfbomen. Vorig voorjaar hebben we in deze hellingen ook fruitbomen in boxen geplant. Die bomen lijken aan te slaan. De boxen zijn verwijderd en de bomen staan nu ‘op zichzelf’. De waterboxen worden nu voor een tweede keer gebruikt voor de irrigatie van deze nieuwe fruitbomen.
Achter het tweede huisje zijn in de doodlopende vallei op twee terrassen in los verband fruitbomen geplant, aangevuld met wilde olijven en amandelen. Sommige in Groasisboxen, het merendeel gewoon los in de grond.
Op vele hellingen waar de olijf en amandel terrassen overgaan in het bos of waar beplanting in successie zich ontwikkelt zijn vooral eiken, ceders en diverse struiksoorten die nu al in het bos groeien bijgeplant.
Op de in de herfst opgeworpen, bemestte en flink ingezaaide rillen zijn behoorlijk veel soorten dicht op elkaar geplant. Hier experimenteren we met de plant- en beheerwijze van Ernst Götsch. Het graan en de miljoenen zaden die we afgelopen herfst hier hebben ingezaaid vormen de eerste laag, de nieuw aanplant de tweede, derde en vierde laag. Soorten en aantallen zijn min of meer per laag verdeeld.
Soortkeuze, plantwijze en waarschijnlijk de komende periodes ook het beheer wordt voor een deel uitgevoerd op pragmatische gronden: dat wat kunnen we krijgen en ook kunnen uitvoeren binnen de tijd die we hebben, dat bepaalt veel. Er slaat vast iets aan, maar wat en hoe is nu nog niet precies te zeggen. Door goed zoeken, geluk en hulp van anderen hebben we binnen een jaar veel gevonden en ook uitgevoerd.
Alles is altijd anders dan je van te voren bedenkt: flexibel, organisch en met flair, dat past bij het land en het land past bij ons.

Soorten per locatie:

Huiskavel
Albizia julibrissin, Jacaranda mimosiflora, Koelreuteria paniculata, Morus alba, Tilia platyphyllos, Juglans regia, Caqui rojo brillante, Avellano, Vid blanco y negro  
Taluds doorgaande vallei
Punica granatum, Ciruelo, Albaricoque, Prunus avium, Prunus mahaleb, Malus sylvestris, Melecotón, Peral, Nectarine, Caqui rojo brillante, Avellano, Paraquayo
Terrassen Oost
Celtis australis, Cupressus sempervirens, Jacaranda Mimosiflora, Koeleuteria paniculata 
Rillen Oost
laag 2: Capparis spinosa, Retama blanco, Myrtus communis, Pistacia lenticus, Pistacia terebinthus, Spartium junceum
laag 3: Acer Monspessulanum, Arbutus enedo, Ficus carica, Olea europaea var sylvestris, Prunus dulcis, Quercus ilex ballota 
laag 4: Albizia julibrissin, Celtis australis, Eucalyptus camaldulensis, Morus alba, Juglans regia
Rillen Terras 16
laag 2: Capparis Spinosa, Myrtus communis, Pistacia lenticus, Pistacia terebinthus, Spartium junceum 
laag 3: Acer Monspessulanum, Arbutus enedo, Ficus carica, Olea europaea  var sylvestris, Punica granatum, Quercus ilex ballota 
laag 4: Punica granatum, Ciruelo, Albaricoque, Prunus avium, Prunus mahaleb, Malus sylvestris, Melecotón, Peral, Nectarine, Avellano, Paraquayo
Bosrand Oost en Bosrand Zuid
Cedrus libani, Quercus suber, Quercus ilex ballota, Arbutus enedo, Pistacia lenticus
Fruitbos Zuid
Olea europaea  var sylvestris, Prunus dulcis, Punica granatum, Ciruelo, Albaricoque, Prunus avium, Prunus Mahaleb, Malus sylvestris, Melecotón, Peral, Nectarine, Caqui rojo brillante, Avellano, Paraquayo
Swale Olijf 
Acer Monspessulanum, Albizia julibrissin, Arbutus enedo, Capparis Spinosa, Celtis australis, Morus alba, Myrtus communis, Pistacia lenticus, Quercus suber, Quercus ilex ballota, Spartium junceum, Prunus avium
Swale Pino
Acer Monspeessulanum, Albizia julibrissin, Arbutus enedo, Capparis Spinosa, Celtis australis, Morus alba, Myrtus communis, Pistacia lenticus, Quercus suber, Spartium junceum
Terrassen West (Vos, Rob & Olijven)
Albizia julibrissin, Celtis australis, Cupressus sempervirens, Jacaranda Mimosiflora, Koeleuteria paniculata, Morus alba, Cupressus sempervirens, Quercus ilex ballota, Quercus suber, Tilia platyphyllos 

Ook deze winter toont zich het water van de vallei in velerlei vorm; in de dauw, mist, regen en de wolken dicht op ons lichaam. Vooral de eerste uren van de dag licht de dauw op, met de zon erbij worden druppels diamanten en krijgen kleuren meer contrast. Je huid, je ogen en ook je oren worden door de waterdamp zacht geraakt, geluiden worden gedempt door de mist.
Niet alleen ‘s ochtends was er water volop…. Deze winter vulden eindeloze regenbuien de waterboxen, de ondergrondse waterberging, de swales en vele geulen. We denken nu na over vijvers, Barragán waterbakken, poelen, nog meer cisternen, zwembaden? en natuurlijk nog meer bomen, want die houden op den duur het beste al dit water vast.

Het heeft 24 uur lang gesneeuwd, het sneeuwpakket was zeker 30 centimeter dik. We hebben lang gewandeld door een eindeloos sprookje, of sprookje .. meer een dreigende sciencefiction van een onvoorstelbare en levenloze schoonheid. Wel een met een einde: na 2 dagen was de sneeuw al weer flink gesmolten, konden we weer verder planten en na 3 dagen reden we met de pickupbus de vallei zonder ernstig wegglijden weer uit.

De Groasis firma levert ook boomkokers, weer een goed gemaakt product waardoor de jonge aanplant wordt beschermd tegen de ergste dierenvraat, windstormen en zonnebrand. Vergroenen wordt daardoor heel letterlijk: overal zie je de kokers de hellingen kleuren.

Over kleur gesproken: reuze handig vonden onze viervoetige bondgenoten de roze stokjes bij de in de herfst geplante eikels. Heel keurig zijn de eikels opgediept en als bonbonnetjes verorbert. Enkele eikels zijn er nog, wie weet bewaard voor een feestje later.
Drie weken zijn we geweest, tussen de zingende vogels (er zijn nachtegalen … denk ik) vol in de zon, en in de regen, mist en sneeuw. Soms door tonkinstokken gesteund al ploeterend door de blubber maar vaker verstild en onder indruk van het land, de lucht, de natuur en het grote geheel.